Donostia Zinemaldiaren 59. ediziorako programatutako atzera begirakoa, Amerikako zinema beltzari eskainia, TEXAS KILLING FIELDS obrarekin hasiko dute. Filma Veneziako zinema-jaialdiko Sail Ofizialean lehiatuko da. Thriller sutsu honek erakusten duenez, generoa sasoi betean dago: Texaseko urtegietan girotutako lanak bi poliziakideren ikerketa-lanak kontatuko ditu, kostaldeko lautada zingiratsu bateko hedadura kezkagarri batean gertatutako eta argitu gabeko hainbat hilketaren inguruan. Sam Worthington, Jeffrey Dean Morgan, Chloe Grace Moretz, Jessica Chastain, Annabeth Gish eta Sheryl Lee dira filmeko antzezleak.

Ami Canaan Mann Michael Mann zuzendariaren alaba da. Hainbat telesailetan gidoilari eta zuzendari lanak egin ditu; esate baterako, NYPD Blue, Robbery Homicide Division edota Friday Night Lights sailetan. Zinemagintzan Morning (2001) film luzearekin estreinatu zen, eta Rhode Island eta Houstoneko zinema-jaialdietan saritu zuten pelikula hori.

«American Way of Death: 1990-2010 bitarteko Amerikako zinema beltza» zikloak genero honen barruan azken hogei urteetan sortutako berrogei bat izenburu enblematiko biltzen ditu; dela Hollywoodeko ekoizpen ospetsuak, dela zinema independenteko proposamenak. Hainbat zuzendariren filmak izango dira ikusgai; hala nola, David Fincher, Clint Eastwood, Joel Coen, Michael Mann, Quentin Tarantino, John Dahl, Abel Ferrara, Jonathan Demme, eta beste askorenak. Zikloa luxuzko bi gonbidatuk aurkeztuko dute: Walter Hill eta James Gray zinemagileek, hain zuzen. Bien filmak daude bilduta atzera begirakoan.

Walter Hill (Long Beach, 1942) Amerikako akziozko zinemagintzako zuzendari handietako bat da, eta, besteak beste, honako filmak egin ditu: Hard Times (1975), Driver (1978), The Warriors (1979), The Long Raiders (1980) edota Southern Comfort (1982). Azken film hori Donostia Zinemaldiaren Sail Ofizialean lehiatu zen. Era berean, Deadwood telesailean ere parte hartu du. Zikloaren barruan, bere Last Man Standing (1996) pelikula emango dute, Bruce Willis eta Christopher Walken protagonista dituena.

James Gray (New York, 1969) zuzendariaren lehendabiziko lana Little Odessa izan zen. Veneziako eta Deauvilleko zinema-jaialdietan saritu zuten obra hori, eta atzera begirako honetan ikusi ahal izango dugu. Grayk genero honetako beste hainbat film ere egin ditu gerora; konparazio batera, The Yards (1999) eta We Own the Night (2007). Azkeneko lana Two Lovers filma izan da (2008).

Zikloa osatzeko, liburu bat ere argitaratuko dute, Roberto Cuetok eta Antonio Santamarinak koordinatuta. Bertan, Ricardo Aldarondo, Quim Casas, Jordi Costa, Desirée de Fez, Jara Fernández, Chris Fujiwara, Novotny Lawrence, Jesús Palacios, Alain Silver eta James Ursini adituen artikuluak bilduko dira.
Ziklo hau Euskadiko Filmategiarekin batera antolatu dugu, Valentziako Gobernuaren Filmotekarekin lankidetzan. Halaber, TCMk babestuta dago.

Zabaltegi saileko emanaldi berezien programazioa hamar filmekin osatzen da. 59. edizio honetako eskaintzari nazioarteko zinemagileen hiru dokumental eta fikziozko hiru film luze batuko zaizkio. Halaber, beste lau obra ere ikusi ahal izango dira Gauerdiko Saioetan. Aldez aurretik jakinarazita bezala, Zabaltegi-Bereziak sailean Espainiako sei film ere emango dituzte: Manuel Huergaren 14 d’abril Macià contra Companys, Eterio Ortegaren Al final del túnel, Isaki Lacuestaren El cuaderno de barro, Nacho Vigalondoren Extraterrestre, David Truebaren Madrid, 1987 eta ESCACen (Kataluniako Zinema eta Ikus-entzunezkoen Ikastegi Nagusia) Puzzled Love.

CARRIÈRE. 250 METROS Juan Carlos Rulfo zuzendariaren filma da, eta Jean-Claude Carrière idazle eta gidoilariaren berri ematen du. Carrière Luis Buñuelen kolaboratzaile leial izan zen, zinemarako ehun gidoi baino gehiago idatzi zituen, eta duela gutxi Espainiako Letren eta Arteen Ordenarekin saritu zuten. Hunkiduraz jositako bidaia sentimental honetan, Carrièrek bere bizitza markatu duten tokiak eta pertsonak ekarriko ditu gogora; esate baterako, Toledo, Paris edota New York. Era berean, Peter Brook, Milos Forman eta tankerako lagun zaharrak ere oroituko ditu. Juan Carlos Rulfo (Mexiko Hiria, 1964) En el hoyo (2006) filmarekin egin zen nazioartean ospetsu; obra hori Sundance, Karlovy Vary eta Guadalajarako zinema-jaialdietan saritu zuten. Ondoren, Carlos Hagerman zuzendariarekin lankidetzan Los que se quedan (2008) dokumentala egin zuen, eta horrek ere Los Angeleseko eta Guadalajarako zinema-jaialdietan sariak eskuratu zituen.

Aurten nazioarteko zine jaialdi garrantzitsuetan ikusi ahal izan diren pelikula onenetako batzuen aukeraketa aurkeztuko da 59. Donostia Zinemaldiko Zabaltegi-Perlak sailean. Hauek dira Publikoaren Saria irabazteko lehiarako onartu diren lehenengo filmak:

Aurtengo Canneseko Jaialdian Urrezko Palmorria irabazi duen pelikulak irekiko du saila: THE TREE OF LIFEk (Terrence Malick). Giza existentziaren zentzuari buruzko gogoeta poetiko eta pertsonala da, Brad Pittek eta Sean Pennek interpretatua. Terrence Malickek (Illinois, 1943) bost pelikula bakarrik egin dituen arren, Ameriketako Estatu Batuetako zinemaren historiako kultuzko pertsona da, lehenengo lana egin zuenetik. Badlands (1974) zuen izena eta Donostia Zinemaldian Urrezko Maskorra lortu zuen. Gero, Days of Heaven (1978) filmarekin, Canneseko zinema jaialdian zuzendari onenari saria lortu zuen, eta The Thin Red Line (1999) filmarekin, Berlingo jaialdiko Urrezko Hartza.

 

Irango JODAEIYE NADER AZ SIMIN pelikula (Nader and Simin, A Separation), Asghar Farhadik zuzendua (Khomeinishahr, 1972), aurtengo Berlingo jaialdiko irabazle nagusia izan da. Dibortzio bati eta familiaren banaketari buruzko drama horrek pelikula onenari Urrezko Hartza irabazteaz gain, aktore eta aktoresa onenei zilarrezko hartzak lortu ditu. Kanojo ga kieta hamabe (2009) pelikulak Berlingo zine jaialdian zuzendari onenari Zilarrezko Hartza irabazi zuenean egin zen ezagun Asghar Farhadi. Aurreko lanekin, Raghs dar ghobar (2003) eta Chaharshanbe-soori (2006), Mosku eta Locarnoko zine jaialdietan lehiatu zen, hurrenez hurren.

 

Donostia Zinemaldiaren 59. edizioaren inaugurazio galan Intruders filma ikusi ahal izango da. Juan Carlos Fresnadillo zuzendariaren (Intacto, 28 semanas después) azken lana, datorren denboraldiari begira ikusmin handienetakoa sortu duen film espainiarra da.

Thriller fantastikoa da Intruders, besteak beste, Clive Owen, Carice van Houten, Daniel Brühl, Pilar López de Ayala eta Kerry Fox nazioarteko izarren lana dakarrena. Filmaren gidoiaren egileak Nicolás Casariego idazlea (Cazadores de Luz eleberriarekin, Nadal Sariaren finalista) eta Jaime Marqués zuzendaria (Ladrones) dira.

Apaches Entertainment, Antena 3 Films eta Universal Pictures enpresek ekoitzia, Londres, Madril eta Segovian filmatu dute Intruders. Universal Pictures International arduratuko da mundu mailako banaketaz.

Intruders mehatxuzko presentziengatik bizimodua aldatu beharko duten bi familien istorio paraleloen kontakizuna da: batetik, Espainian, ama batek semea babestu beharko du oldartu zaion aurpegi gabeko ezezagun batengandik; aldi berean, Ingalaterran, neskatila bati Carahueca izeneko mamua agertzen zaio amesgaiztoetan, azkenerako, neskatilarentzat eta haren senideentzat egiazko arrisku bihurtuko dena. Fresnadillok berak dioenez, filma «alderik ezkutuenetik, denok inkontzientean hobiratuta dauzkagun mamuetatik, ernetzen den unibertso bisualari diodan maitasunaren aldarria da». Hala ere, naturaz gaindiko beldurrezko kontakizun sinplea baino gehiago, Intruders drama psikologiko bizia da, familia hizpide hartzen duena.

Donostia Zinemaldiaren 59. edizioaren inaugurazio ekitaldian, irailaren 16an, emango da Intruders.